Elinizden telefonu düşürmüyor ve sürekli olarak sosyal medya platformlarında yeni gelişmeleri, arkadaşlarınızın ne yaptığını takip mi ediyorsunuz? Belki de tutkunu olduğunuz oyun için işinizi bile savsaklıyorsunuz… Tebrikler; kocaman bir ifadeyle belirtmek gerek: “Teknoloji bağımlılığı, sizi pençesine almış!”

Hem dünyada hem de ülkemizde büyük bir hızla artan teknoloji bağımlılığından muzdarip. 2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre, Yeşilay Başkanı ve İbn Haldun Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mücahit Öztürk şöyle diyor: “Türkiye’de 14 yaş grubundaki gençlerin %10 kadarının teknoloji bağımlısı olduğunu tahmin ediyoruz.” Küçük bir hesaplama ile bu oranın yaklaşık olarak 300 Bin’in üzerinde çocuğa denk geldiğini söyleyebiliriz. Rakamlar ve tahminler gerçekten ürkütücü. Üstelik bunun sadece 14 yaş grubundaki gençlere yönelik olduğunu ve diğer yaş gruplarını kapsamadığını düşününce daha büyük bir tehlikenin bizi beklediğini görebiliyoruz. Çocuk ve gençlerde teknoloji bağımlılığı ana başlığı altında en fazla görülen bağımlılık ise oyun bağımlılığı olarak kabul ediliyor. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2014 yılında sunulan verilere göre ülkemizdeki gençlerin %10.5’lik bir kısmı teknoloji bağımlısı…

Teknoloji Bağımlılığı Testi

Görselde, bir karikatür çizimi var. Yeşil bir kanepeye uzanan bir adamın vücudu kablolarla kaplı ve bilgisayarıyla ilgileniyor.

Teknoloji bağımlılığı.

Teknoloji bağımlısı olup olmadığınızı sınamak için sunulan testlerden önce “Gerçekten teknoloji bağımlısı mıyım? “sorusunu kendinize sormalısınız. Bunu iyice anlamak için ise aşağıdaki belirtileri değerlendirebilirsiniz. Eğer yine de güvenilir bir test isterseniz Ücretsiz MentalUP Teknoloji Bağımlılığı Testi’ni inceleyebilirsiniz.

Teknoloji Bağımlısı Olduğunuzu Kanıtlayan Belirtiler

Aynaya baktığınızda karşınızda bir teknoloji bağımlısı gördüğünüzü kanıtlayan bazı detaylar vardır. Bu bağımlılıklar; teknoloji bağımlılığı, internet bağımlılığı ve oyun bağımlılığı diye temelde 3 ayrı kategoriye ayrılabilir. Yine de hepsinin belirtileri ortaktır.
  • Gece, yatağınızın rahatlığında uykunun şefkatli kollarına teslim olmak üzereyken telefona, tablete ya da bilgisayara bakmadan uyuyamıyorsanız,
  • Telefonu başucunuzda bir yere koyarak uyuyor ya da sabah uyandığınızda yatakta bir yerde buluyorsanız,
  • Uyanır uyanmaz telefona bakma ihtiyacı hissediyorsanız,
  • Instagram, Twitter, Facebook gibi sosyal medya platformlarında sürekli olarak; baş parmağınızı aşağı-yukarı hareket ettirerek yeni gönderileri takip ediyorsanız,
  • Instagram’da sık sık “Gösterilecek yeni hikaye yok” uyarısı ile karşılaşıyorsanız,
  • Telefonunuzun şarjı 1 günü bile çıkartmıyorsa,
  • Powerbank’inizi ya da telefonunuzun şarj aletini yanınıza almayı unuttuğunuzda, dünya başınıza yıkılmış gibi hissediyorsanız,
  • Kafe ya da restoranlarda prize yakın masalara oturabildiğinizde; ödül kazanmış gibi hissediyorsanız,
  • İnternetsiz kaldığınızda kendinizi tarih öncesi çağlardaki kadar yalnız hissediyorsanız,
  • Teknolojik aletlerle ilgilenmekten ailenizin ya da arkadaşlarınızın yüzünü unutuyorsanız,
  • Sınav notlarınız anlamsız bir biçimde kötüleşmeye başladıysa,
  • Sırf internette daha fazla zaman geçirmek için ailenize ya da arkadaşlarınıza yalan söyleme ihtiyacı hissediyorsanız,
  • Telefon ya da bilgisayar veya oyun başındayken “Daha 15 dakika oldu” diye düşünürken aslında saatlerin geçtiğini dehşetle farkediyorsanız,
  • İnternette çok fazla zaman geçirmekten dolayı kendinizi suçlu hissediyorsanız ama aynı zamanda bundan da büyük bir keyif alıyorsanız,
  • 15 dakika ilgileneceğim demenize rağmen kendinize engel olamayarak saatlerce internet ya da teknolojik cihazlarla ilgileniyorsanız,
  • Yeni çıkan teknolojilere hemen sahip olmak ve herkesten önce denemek istiyorsanız,
  • Bilgisayar oyunları, konsol oyunları ya da akıllı telefonlar üzerinden oynanan oyunlar sizin için artık yeni sosyalleşme alanları haline geldiyse, uzmanlar size “Teknoloji Bağımlısı” tanısı koyacaktır.

Teknoloji Bağımlılığı Zararları

Görselde masa başında laptop ile ilgilenen bir erkek çocuğu var ve babası kolundan çekerek onu ayağa kaldırmaya çalışıyor.

Teknoloji bağımlılığının zararları.

Teknolojik anlamda bağımlılık hem çocukların ve gençlerin hem de yetişkinlerin korkulu rüyası olacak seviyeye gelmiş durumda. Peki, teknoloji bağımlılığının ne gibi zararları var? Teknoloji bağımlılarının baş etmek zorunda kalabileceği fiziksel ve mental zararları aşağıda
görebilirsiniz:
  • Kendilerini dibe çökmüş ya da daha yaygın bir ifadeyle depresyonda hissedebilirler.
  • Sebebini bilmeden ya da bilerek kendilerini suçlu hissedebilirler.
  • Yaygın kaygı bozukluklarına sahip olabilirler.
  • Aşırı coşkulu ya da öfkeli olabilirler.
  • Zaman yönetimleri oldukça kötüdür. Hangi görevin öncelikli olduğunu belirlemekte zorluk çekebilir, çok önemli olsa da bazı planlarını devamlı erteleme eğiliminde olabilirler.
  • Gerçek hayatta zaman geçirmek yerine kendi izole dünyalarında zaman geçirmekten daha fazla hoşlanırlar.
  • Gece yatma ve sabah da kalkma konusunda problem yaşarlar. Zaman kavramları neredeyse yok gibidir.
  • Kendilerini sebepli ya da sebepsiz yere suçlu hissederek normalden daha savunmacı  olabilir ve kendilerini ateşli biçimde savunabilirler.
  • Asıl yapılması gereken işlerini aksatabilir, onun yerine teknoloji ve internet ile zaman geçirebilirler.
  • İşle ya da gerçek hayattaki sorumluluklarını devamlı olarak erteleyebilir ya da hiç yapmayıp aksatabilirler.
  • Psikolojik durumlarında sürekli olarak değişimler olabileceği için dengesiz olabilirler.
  • Normal insanlara anlamsız gelen korkulara sahip olabilirler.
  • Kendilerini yalnız hissedebilirler.
  • Gerçek hayatta tamamlamaları gereken işleri yaparken aşırı sıkılgan olabilir, odaklarını kaybedebilirler.
  • Sürekli olarak aynı pozisyonda ve rahatsız biçimde oturdukları için sırt ağrıları çekebilirler.
  • Sürekli mouse ve klavye ya da akıllı telefon kullanmaları sebebiyle Karpal Tünel Sendromu adı verilen ve bilek içinde şişlik, baş parmak yanında şişlik, ağrı ve karıncalanma ile kendini gösteren rahatsızlığa sahip olabilirler.
  • Devamlı ekrana bakmaktan kaynaklı baş ağrıları yaşayabilirler.
  • Zaman yönetimleri olmadığından uyku düzenleri bozuk olabilir ve insomnia adı verilen uykusuzluk hastalığına yakalanmış olabilirler.
  • Yemek yeme ihtiyacını, bilgisayar başında ya da ya da telefonla ilgilenirken giderdikleri için sağlıksız beslenmeye bağlı sorunlar yaşayabilirler. Obeziteye yatkın olabilirler ya da aşırı zayıflayabilirler.
  • Temizlik ve beden bakımları konusunda sınıfta kalma belirtileri gösterebilirler.
  • Boyun ve omuz bölgelerinde tekrarlayan ve rahatsız edici derecede acı veren ağrılar hissedebilirler.
  • Sürekli ekrana bakmaktan dolayı gözleri kuruyabilir ve yanma, batma gibi problemler yaşayabilirler.

Oyun Bağımlılığı Nedir?

Aslında temel olarak oyun bağımlılığı ve teknoloji bağımlılığı birbirlerine yakın temasta olan kavramlar. Bilgisayar oyunları, konsol oyunları ya da akıllı telefonlarla oynanan oyunlarda aşırı zaman geçirmenin açıklaması olarak “oyun bağımlılığı” ifadesi kullanılır. Daha çok çocuklar ve gençlerde görülen bu bağımlılık türünde bireyler, gerçek hayata karışmak ve arkadaşları ile dışarıda oynamak yerine bilgisayar ya da telef on başında oyun oynamayı daha çekici bulurlar. Hatta kimi zaman bu oyunlarda daha fazla statü için gerçek arkadaşlarını kırabilir, ailelerini üzebilir, herkesten gizli para harcayabilir ve sanal zorbalık da yapabilir ya da sanal zorbalığa maruz kalabilirler. Oyun bağımlısı çocukların, gerçek hayattaki sorumluluklarını da göz ardı ettikleri görülür.

Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Önlenir?

Teknoloji Bağımlılığını önlemek ve tedavisi için öncelikle şunu bilmek gerekir: teknoloji bağımlılığı, vücuda madde alımı ile gerçekleşen madde bağımlılığı türleri ile bir tutulmamalıdır. Bunun için de tedavisi adına psikologlar ile görüşmek atılabilecek en iyi adımlardan biridir. Alınacak bir ya da birkaç psikoterapinin işe yaramaması halinde bile uzman psikologlar size izleyeceğiniz yol konusunda yardımcı olacaktır. Bu noktada en önemli aşama, oyun bağımlısı olan kişinin, bu durumun farkına varması ve bundan kurtulmak istemesidir. Kişi, kendinde gördüğü kötüye gidişi fark edip buna müdahale etmek isterse işler daha da kolaylaşır.
Oyun bağımlısı olduğunu düşündüğünüz çocuğunuza yasaklar koymak yerine onları sürekli gözetim altında tutmak daha mantıklı olabilir. Öncelikli olarak onlara güvenli internet ortamı sunmanız daha temiz bir geleceğe atacağınız adımda ayaklarınızın yere sağlam basmasını sağlar.
  • Telefonu, bilgisayarı ya da oyun konsolunu elinden almayın. Onlara yasaklar koymayın ve cezalandırmayın.Böyle bir durumda çocuğunuz derin bir boşluk içerisine düşebilir ve ne yapabileceğini bilmediğinden öfkeli, kırgın, güvensiz olabilir.
  • Çocuklarınızı spor ya da sanat gibi etkinliklerle mutlu etmeye çalışın.
  • Çocuklarınız için süre sınırı koyan ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlayacak oyunlarla zaman geçirmesi için öncülük edin. Günlük 10 egzersiz uygulaması sayesinde çocukların teknoloji ile fazla zaman geçirmesini engelleyen ve teknoloji bağımlılığının da önüne geçme hedefleyen MentalUP, 4 yaş ve üzeri her çocuk için en iyi uygulamalardan biri. Çocuk gelişim uzmanlarından onaylı MentalUP’ı ücretsiz deneyebilirsiniz. Bilgisayar, akıllı telefon ta da tabletlerle senkronize bir şekilde çocuğunuzun zihinsel becerilerini de geliştirmelerine katkı sağlayabilirsiniz.

görselde mentalup web sitesinden bir ekran görüntüsü var. turuncu arkaplan üzerine çocuklar için 1 numaralı zeka oyunu yazıyor. ve altta ücretsiz oyna butonu var.

  • Oyun bağımlısı olan çocuğunuzu izleyin, sürekli başına oturduğu oyunda onu çeken ne? Ona zararlı olacak bir şey var mı? Bağımlısı olduğu oyunun yerine gerçek hayatta koyabileceği bir şey sunabilir misiniz?
  • Teknoloji bağımlısı olan çocuğunuzu izleyerek
    • Okul notlarında düşme var mı?
    • Çabuk öfkeleniyor mu?
    • Arkadaşları ile arasında soğukluk var mı?
    • Evden dışarı çıkmak istememe gibi bir durum var mı? gibi soruların cevaplarına göre uzman bir psikologdan yardım alabilirsiniz.
  • İnternete bağlanan cihazları mutlak surette sizin yanınızda kullanmasını talep edin. Kendi odasında ya da yalnız başına kullanmasına müsaade etmeyin.

Posted by Berfin Dağ

"Evren kadar atomdan oluşan ve evrende bir atom kadar olanım."

3 Yorum

  1. Benim çocukluğumun önemli bir kısmı bu şekilde gitti maalesef. Dilerim ki kimse böyle bir boşluğun içine düşmesin.

    Cevapla

  2. Şahsen bende kendimi çok sorguluyorum acaba gerçekten bağımlımıyım. Meslek olarak sürekli içerisindeyim ekmek parası 🙂 Bazı günler gerçekten telefonuda bir köşeye bırakıp kendimi doğaya salıyorum sadece arayan olursa die sesini açıyorum interneti kapatıp kafa dinliyorum. Bunu yapmak rahatlatıyor beni. Güzel yazı…

    Cevapla

    1. Teşekkür ederim! Artık ben de doğa ile randevulaşmaya başlamayı planlıyorum en güzel mevsim de gelmişken. 🙂
      Umarım bağımlılıklarımızı yavaş yavaş bırakmaya ve kullandığımız her şeyi yönetmeye başlarız. Benim de buna çok ihtiyacım var. 🙂

      Cevapla

Leave a reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir